Stymulacja Hormonalna

Brak owulacji jest przyczyną niepłodności u ok. 25% par.

Typowym objawem w takiej sytuacji są nieregularne miesiączki lub wręcz ich całkowity brak. Leczenie ma na celu wywołanie owulacji poprzez stosowanie leków indukujących jajeczkowanie. Farmakologiczna stymulacja owulacji stanowi skuteczną metodę leczenia niepłodności u kobiet z zaburzeniami owulacji. Ma ona na celu wywołanie wzrostu pęcherzyka, a następnie uwolnienie dojrzałej komórki jajowej zdolnej do zapłodnienia.

Stymulację wykorzystuje się nie tylko w przypadku starań naturalnych, ale także przed zabiegiem inseminacji lub in vitro.

Przyczyny zaburzeń owulacji

Dokładny wywiad oraz badanie przedmiotowe mogą ujawnić przyczyny braku owulacji:

zespół policystycznych jajników PCOS
gwałtowne zmiany masy ciała (zarówno szybkie chudnięcie jak i wzrost masy ciała)
nieprawidłowa masa ciała (otyłość, niedowagą)
forsowny, nadmierny wysiłek fizyczny
niedoczynność tarczycy
hiperprolaktynemia
wrodzony przerost nadnerczy
stres
nieprawidłowa dieta
choroby przysadki i podwzgórza

Stymulacja owulacji NIE ZWIĘKSZA szansy na ciążę, jeżeli niepłodność jest spowodowana:

czynnikiem męskim,
endometriozą,
patologią jajowodów
przedwczesnym wygasaniem czynności jajników.

Przed podjęciem leczenia warto więc wykonać dokładną diagnostykę pary w tym zakresie.

Jak długo trwa leczenie poprzez stymulację cyklu?

Brak ciąży po stymulacji owulacji przez 6 owulacyjnych cykli jest wskazaniem do zmiany strategii leczenia. Rekomendacje ASRM z 2013 roku wskazują, że szczególną uwagę należy zwrócić na kobiety po 35. roku życia, u których brak ciąży po 3–4 owulacyjnych cyklach jest wskazaniem do poszerzenia diagnostyki lub zmiany metody leczenia.

Jak przebiega stymulacja?

Istnieją dwa mechanizmy działania farmakologicznej stymulacji owulacji:

preparatami doustnymi
bezpośrednia stymulacja za pomocą iniekcji

Na czym polega monitoring cyklu?

Indukcja wzrostu pęcherzyków i owulacji wymaga monitorowania. Ultrasonografia przezpochwowa umożliwia uwidocznienie wielkości i liczby rozwijających się pęcherzyków oraz dostarcza dowodu na wystąpienie owulacji.

Cechy prawidłowej reakcji na stymulację owulacji to:

obecność pęcherzyka dominującego (średnica > 10 mm),
obecność pęcherzyka okołoowulacyjnego (średnica 18–24 mm),
pęknięcie pęcherzyka, wzrost objętości płynu w zagłębieniu odbytniczo-macicznym,
cechy luteinizacji pęcherzyka i charakterystyczna dla fazy lutealnej przemiana endometrium.

Badanie USG jest cennym narzędziem pomagającym wykluczyć możliwe powikłania, takie jak nadmierna reakcja jajników (ryzyko ciąży wielopłodowej) oraz nieprawidłowa reakcja na stymulację, na przykład poprzez zbyt cienkie endometrium (grubość < 8 mm).

Jakie mogą być działania uboczne leków stosowanych do stymulacji cyklu?

bóle głowy,
tkliwość piersi,
zmiany nastroju,
poty nocne,
uczucie ucisku lub ból w podbrzuszu ,
nudności, wymioty,
uderzenia gorąca,
zaburzenia widzenia (nieostre lub podwójne widzenie, mroczki przed oczami, nadwrażliwość na światło).

Powikłaniem po zastosowaniu stymulacji owulacji może być także ciąża mnoga (jeśli rozwija się więcej niż jeden pęcherzyk dominujący).

Jaka jest skuteczność stymulacji cyklu przy naturalnych staraniach o ciążę?

Cytrynian klomifenu

w dawce 50 mg/dobę wywołuje owulację u 52% kobiet,
w dawce 100 mg/dobę – u około 60–80% kobiet.
kumulacyjny odsetek ciąż po 3 owulacyjnych cyklach wynosi około 60% ,
po 6–9 owulacyjnych cyklach – 70–75% kobiet zajdzie w ciążę.

Należy jednak pamiętać, że opisywane wyniki leczenia dotyczyły wyselekcjonowanej grupy kobiet, u których brak owulacji był jedyną zidentyfikowaną przyczyną niepłodności.

Letrozol jest skuteczny u 60% kobiet z brakiem owulacji i opornością na cytrynian klomifenu. W jednym z niedawno przeprowadzonych badań wykazano, że stymulacja owulacji letrozolem jest bardziej efektywna, niż cytrynianem klomifenu. Także odsetek ciąż wielopłodowych był mniejszy w grupie kobiet stosujących letrozol.

Gonadotropiny

Gonadotropiny mają zdolność stymulacji wzrostu pęcherzyka lub pęcherzyków jajnikowych i zwykle są stosowane u kobiet, które nie zareagowały na leczenie cytrynianem klomifenu lub letrozolem lub nie zaszły w ciążę pomimo uzyskania owulacji po lekach doustnych.

Gonadotropiny są lekami z wyboru u kobiet z zaburzeniami owulacji spowodowanymi hipogonadyzmem hipogonadotropowym,

Wzrost licznych pęcherzyków jajnikowych jest wykorzystywany w metodach wspomaganego rozrodu (ART) do procedury in vitro.

Leki te są produkowane dzięki zastosowaniu metod inżynierii genetycznej w specjalnych zaprogramowanych liniach komórkowych (rekombinowany ludzki hormon folikulotropowy, rh-FSH, rekombinowany ludzki hormon luteotropowy rh-LH) lub poprzez ekstrakcję czynnych hormonów z moczu kobiet po menopauzie (gonadotropina menopauzalna, HMG)

Preparaty gonadotropiny kosmówkowej (HCG).

Rekombinowana ludzka gonadotropina kosmówkowa – hormon ten powoduje ostateczne dojrzewanie pęcherzyka i uwolnienie komórki jajowej, w sposób analogiczny do naturanego LH.

Adres

Telefon

Mail